Rodzice z własnego wychowania pamiętają różne sprawy, problemy i pragnienia, które teraz motywują ich do bycia innymi niż ich ojcowie i matki oraz do wychowywania własnych dzieci trochę inaczej. Jeden z przekazywanych z pokolenia na pokolenie poglądów głosi, że dzieci powinny mieć lepiej niż ich rodzice w swoim dzieciństwie. dzieckiem informacji na jego temat uzyskanych od rodziców – jeżeli uzna to za korzystne dla efektywności terapii – omawia je z dzieckiem na najbliższej sesji. 9. Poufność w procesie psychoterapii . Psychoterapeutka nie przekazuje rodzicom informacji uzyskiwanych od dziecka w trakcie procesu terapeutycznego (dotyczy szczególnie Edytowalny wzór wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Zachęcamy do korzystania z bazy pism i umów w wersji premium. W bazie znajdują się gotowe do edycji ( format .doc ) i wydruku wzory pism procesowych. Wystarczy wejść do działu WZORY PISM wybrać Wniosek o uregulowanie kontaktów i pobrać go. OCEŃ ARTYKUŁ: 1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem. Sąd opiekuńczy może w szczególności: 1) zakazać spotykania się z dzieckiem; 2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu; 3) zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo Nie wolno zapominać, że kontakty z dzieckiem są nie tylko prawem rodzica, ale jednocześnie jego obowiązkiem, o czym warto pamiętać na etapie ich określania. W wypadku osoby, której Oświadczenie art 188 k.p. wzór 2020. Zgłoszenia. 15 marca 2023 14:01. Oświadczenie pracownika o korzystaniu, § 2. Oświadczenie pracownika o korzystaniu z opieki nad dzieckiem w nastroju art. Openlex wzory i narzędzia wzory oświadczenie typa o korzystaniu z opieki. Wzory wzór aktualny wersja od lutego 2 r. JIAZv. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków (tzw. plan wychowawczy) o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Porozumienie między rodzicami dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej może zostać uwzględnione, jeśli rodzice posiadają władzę rodzicielską. Porozumienie nie zostanie uwzględnione, gdy sąd pozbawił władzy rodzicielskiej oboje rodziców lub jednego z nich. Uwzględnienie porozumienia jest dopuszczalne, jeżeli sąd orzekł o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z małżonków, ograniczając jednocześnie władzę rodzicielską drugiemu rodzicowi do określonych obowiązków i uprawnień wobec dziecka. Charakter i forma porozumienia rodzicielskiego Porozumienie rodzicielskie ma charakter fakultatywny. Inicjatywa porozumienia należy do małżonków, a jeżeli nie przedstawią oni sądowi projektu porozumienia, sąd rozwodowy nie ma podstaw, aby wzywać ich do jego przedłożenia. Artykuł 58 § 1 zd. 2 KRO wymaga przedstawienia porozumienia w formie pisemnej. Rodzice mogą jednak podyktować treść porozumienia rodzicielskiego do protokołu z przebiegu posiedzenia. Funkcje porozumienia rodzicielskiego Przyjmuje się, że porozumienie rodzicielskie ma spełniać następujące funkcje: - ułatwiać stronom uregulowanie sytuacji po rozwodzie, tj. zawierać szczegółowe postanowienia dotyczące pieczy rodziców nad dzieckiem (funkcja normatywna), - wyjaśniać rodzicom ich prawa i obowiązki rodzicielskie po rozwodzie (funkcja edukacyjna), - zapobiegać powstawaniu konfliktów między rodzicami i angażowaniu w te konflikty dziecka (funkcja prewencyjna) [T. Sokołowski, Skutki prawne rozwodu, Poznań 1996, s. 80]. Treść i kontrola porozumienia rodzicielskiego W celu zapobieżenia potencjalnemu konfliktowi rodziców porozumienie powinno być jak najbardziej drobiazgowe. Warto sporządzić go na podstawie szczegółowego kwestionariusza zawierającego listę kwestii odnoszących się do atrybutów władzy rodzicielskiej oraz sposobu i form utrzymywania kontaktów. Szczegółowość porozumienia zależy jednak od dotychczasowych relacji małżonków wobec siebie i dziecka oraz od okoliczności konkretnej sprawy. W doktrynie elementy porozumienia rodzicielskiego dzieli się na fakultatywne i obligatoryjne. Zdaniem T. Sokołowskiego, formularz stanowiący podstawę do przygotowania pisemnego porozumienia powinien zawierać czterdzieści punktów odpowiadających kolejnym elementom składającym się na atrybuty władzy rodzicielskiej i co najmniej cztery postaci kontaktów wskazane w art. 113 § 2 KRO. Nie ma jednego wzoru porozumienia rodzicielskiego. Może mieć on postać krótkiego dokumentu, zawierającego punkty dotyczące wychowania dziecka lub być szczegółową umową między rodzicami. Bez względu jednak na zawartość porozumienia, musi się ono nadawać do wykonania po uprawomocnieniu się wyroku. Treść porozumienia sąd ocenia pod kątem zgodności z dobrem dziecka, jeśli uzna, że jest ono z nim sprzeczne, nie uwzględnia go – co jednak nie znajduje odzwierciedlenia w sentencji wyroku. Odejście w wyroku rozwodowym od treści porozumienia wymaga wskazania w uzasadnieniu orzeczenia powodów takiego rozstrzygnięcia. Kontrola porozumienia pod kątem zgodności z dobrem dziecka oznacza, że sąd nie transponuje go do wyroku w sposób automatyczny, ale jeżeli porozumienie jest zgodne z dobrem dziecka, sąd ma obowiązek je uwzględnić. Porozumienie podlega „zatwierdzeniu” przez sąd, przy czym nie chodzi tu o zatwierdzenie tak jak w odniesieniu do ugody. Porozumienie nie zwalnia sądu od obowiązku orzeczenia o władzy rodzicielskiej. Jeśli rodzice nie dojdą do porozumienia, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Jeżeli jeden z rodziców nie przestrzega porozumienia, a powoduje to zagrożenie dobra dziecka, sąd może wydać odpowiednie zarządzenie na podstawie art. 109 KRO. W takiej sytuacji, nie jest również wykluczona zmiana rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej. Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ! Porozumienie rodzicielskie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, utrzymywania kontaktów z dzieckiem i alimentach - wzór (Wersja Word) .................................................., dnia .............................. POROZUMIENIE RODZICIELSKIE O SPOSOBIE WYKONYWANIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ, UTRZYMYWANIA KONTAKTÓW Z DZIECKIEM I ALIMENTACH* Strony: .............................., zam. .............................. legitymujący się dowodem osobisty o numerze i serii .............................. PESEL: .............................. zwany dalej „Ojcem Dziecka” i .............................., zam. .............................. legitymująca się dowodem osobisty o numerze i serii .............................. PESEL: .............................. zwana dalej „Matką Dziecka” w związku z tocząca się w Sądzie Okręgowym w .............................. sprawą o rozwód (sygn. akt ..............................), mając na względzie dobro ich wspólnego małoletniego syna/córki .............................., urodzonego/urodzonej w dniu .............................. w .............................., zwanego/zwanej dalej „Dzieckiem”, zgodnie postanawiają, co następuje: § 1 Władza rodzicielska i miejsce pobytu Dziecka 1. Władza rodzicielska nad Dzieckiem przysługiwać będzie obu Stronom, a każda ze Stron będzie obowiązana i uprawniona do jej wykonywania. 2. Miejscem pobytu Dziecka będzie każdoczesne miejsce zamieszkania Matki Dziecka, przy czym Ojciec Dziecka zastrzega by miejsce to odpowiadało co najmniej dotychczasowemu standardowi mieszkania, w którym wychowywało się Dziecko. 3. Matka Dziecka wskazuje, iż Dziecko przebywać będzie pod adresem: .............................. 4. Matka Dziecka zobowiązuje się do niezwłocznego informowania Ojca Dziecka o każdej zmianie miejsca pobytu Dziecka trwającej dłużej niż .............................. 5. Strony zgodnie oświadczają, że nie będą negatywnie wypowiadać się w obecności Dziecka o drugim rodzicu, ani o kimkolwiek innym z jego rodziny. 6. Bieżące decyzje w sprawach Dziecka będą podejmowane przez rodzica sprawującego w danym czasie pieczę nad Dzieckiem, w tym również decyzje wynikające z nagłych zdarzeń dotyczących życia, zdrowia i bezpieczeństwa Dziecka. 7. Decyzje o istotnych sprawach Dziecka będą podejmowane wspólnie przez oboje rodziców. § 2 Kontakty z Dzieckiem 1. Ojciec Dziecka będzie miał prawo do osobistych kontaktów z Dzieckiem w: np. każdy I i III weekend miesiąca od piątku od godziny do niedzieli do godziny 2. Ojciec Dziecka będzie miał prawo do osobistych kontaktów z Dzieckiem w Święta: a) Bożego Narodzenia: ….......................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................................. b) Wielkanocne: ….......................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. Ojciec Dziecka będzie miał prawo do osobistych kontaktów z Dzieckiem w: a) każdy Dzień Dziecka, tj. 1 czerwca, np. w latach parzystych, jeżeli dzień ten przypada w dzień wolny od zajęć lekcyjnych – od godziny 10:00 do 14:00, a jeżeli święto przypada w dzień nauki szkolnej – przez cztery godziny po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z Matką Dziecka; b) każdy Dzień Ojca, tj. 23 czerwca, np. jeżeli dzień ten przypada w dzień wolny od zajęć lekcyjnych – od godziny 10:00 do 14:00, a jeżeli święto przypada w dzień nauki szkolnej – przez cztery godziny po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z Matką Dziecka; c) każde urodziny Dziecka np. wspólnie z Matką Dziecka bądź cztery godziny po wcześniejszym uzgodnieniu z Matką Dziecka, gdyby strony nie zdołały osiągnąć porozumienia co do tego, jak wspólnie spędzić czas z Dzieckiem. 4. Ojciec Dziecka będzie miał prawo do osobistych kontaktów z Dzieckiem w: a) wakacje letnie: ….......................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................................. b) ferie zimowe: ….......................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. Kontakty Ojca Dziecka z Dzieckiem każdorazowo odbywać się będą poza miejscem pobytu Dziecka, bez obecności Matki Dziecka. 6. Ojciec Dziecka każdorazowo odbierze Dziecko bezpośrednio z miejsca jego pobytu oraz po zakończeniu kontaktu, odwiezie Dziecko bezpośrednio do miejsca jego pobytu. 7. Ojciec Dziecka w trakcie kontaktów z Dzieckiem ma prawo zabierać Dziecko do miejsca zamieszkania Ojca Dziecka oraz do innych miejsc przystosowanych do wieku i stopnia rozwoju Dziecka. 8. Matka Dziecka każdorazowo przygotuje Dziecko do kontaktów z Ojcem dziecka, w szczególności wyposaży Dziecko w odpowiednią odzież, obuwie, sprzęt, ewentualnie w zażywane przez Dziecko leki oraz nie będzie utrudniała kontaktów Ojca z Dzieckiem. 9. Ojciec Dziecka będzie miał prawo do nieograniczonych kontaktów z Dzieckiem za pomocą środków porozumiewania się na odległość. 10. Dziecko ma prawo do osobistych kontaktów z dziadkami, rodzeństwem oraz dalszymi krewnymi Stron. W przypadku, gdyby osoby te miały sprawować pieczę nad Dzieckiem przez czas dłuższy niż dwadzieścia cztery godziny, Strona zobowiązuje się powiadomić o tym drugiego z Rodziców. 11. Powierzenie Dziecka wyłącznej pieczy osoby trzeciej może odbywać się tylko za zgodą drugiej ze Stron. 12. Każdy Dzień Matki, tj. 26 maja Dziecko spędzać będzie wyłącznie z Matką Dziecka. 13. Kontakty, które nie odbyły się z przyczyn niezależnych, winny zostać „odrobione” po uprzednim uzgodnieniu. § 3 Edukacja Dziecka 1. Strony każdorazowo wspólnie dokonywać będą wyboru szkół oraz innych placówek edukacyjnych, do których będzie uczęszczać Dziecko. 2. Podejmując decyzje określone w ust. 1, Strony uwzględnią wolę i rozsądne życzenia Dziecka. 3. Strony każdorazowo wspólnie podejmą decyzję o uczestnictwie Dziecka w odpłatnych i nieodpłatnych zajęciach pozalekcyjnych, w których Dziecko będzie chciało brać udział. 4. Stały kontakt z przedstawicielami szkoły oraz innych placówek edukacyjnych utrzymywać będą Matka i Ojciec Dziecka. 5. Matka i Ojciec Dziecka mają prawo do uzyskiwania od siebie wszelkich informacji dotyczących edukacji Dziecka, w tym o problemach wychowawczych i edukacyjnych Dziecka, planowanych terminach spotkań z nauczycielami Dziecka, szkolnych lub pozalekcyjnych wyjazdach Dziecka i mają obowiązek wzajemnego informowania siebie o powyższym. § 4 Opieka lekarska i leczenie szpitalne Dziecka 1. Wyboru zakładów opieki zdrowotnej i lekarzy opiekujących się Dzieckiem dokonywać będzie Matka Dziecka w porozumieniu z Ojcem Dziecka. 2. Strony zobowiązują się do wzajemnego niezwłocznego informowania o stanie zdrowia Dziecka, w tym o każdym pogorszeniu stanu zdrowia Dziecka, o każdym zabiegu Dziecka, jak również o każdym pobycie Dziecka w szpitalu. 3. Matka Dziecka zobowiązuje się do stałego monitorowania stanu zdrowia Dziecka, poddawania go stałej, profilaktycznej kontroli lekarskiej właściwej dla jego wieku, w tym dentystycznej, jak również szczepieniom. 4. Podczas choroby Dziecka, Ojciec Dziecka ma prawo do osobistych kontaktów z Dzieckiem w miejscu jego pobytu, po uprzednim uzgodnieniu godziny i czasu spotkania z Matką Dziecka. 5. Strony zobowiązują się finansować po połowie koszty leków, rehabilitacji, sprzętu ortodontycznego i okulistycznego oraz innych wydatków związanych z opieką lekarską i zdrowiem Dziecka, które przekraczać będą kwotę .............................. miesięcznie. 6. Dokumenty medyczne Dziecka posiadać będzie Matka Dziecka, która zobowiązuje się udostępnić je Ojcu Dziecka na jego prośbę. 7. Rodzice są zobowiązani w równym stopniu do uzyskiwania zwolnień od pracy celem sprawowania pieczy nad chorym Dzieckiem. § 5 Wyjazdy zagraniczne Dziecka 1. Każdorazowy wyjazd Dziecka za granicę wymaga uprzedniej pisemnej zgody drugiej ze Stron, poinformowanej o miejscu i czasie wyjazdu oraz o planowanym terminie powrotu. 2. Paszport Dziecka posiadać będzie Matka Dziecka, która zobowiązuje się udostępniać go Ojcu Dziecka na jego prośbę na czas wyjazdu zagranicznego, na który wyraziła zgodę. 3. Strony zobowiązują się do informowania drugiej ze Stron o powrocie Dziecka z wyjazdu zagranicznego w dzień powrotu Dziecka. 4. Strony zobowiązują się wspólnie podejmować decyzję o wyjeździe Dziecka na kolonie lub obozy młodzieżowe oraz ponosić ich koszty po połowie. § 6 Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem Dziecka 1. Ojciec Dziecka zobowiązuje się do łożenia tytułem alimentów na rzecz Dziecka kwoty .............................. (słownie: .............................. złotych 00/100) w stosunku miesięcznym. 2. Kwota określona w ust. 1 płatna będzie na rachunek bankowy Matki Dziecka nr: .............................., prowadzony przez Bank .............................. z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. W razie niemożności uiszczenia rat w terminie, Ojciec Dziecka zobowiązuje się telefonicznie poinformować o powyższym Matkę Dziecka najpóźniej w dniu, w którym był on zobowiązany do przekazania raty. W wypadku uchybienia terminu płatności Ojciec Dziecka uiści należne odsetki ustawowe za opóźnienie. 3. Matka Dziecka zobowiązuje się ponosić koszty utrzymania Dziecka za wyjątkiem kosztów wskazanych w § 4 ust. 5 oraz § 5 ust. 4 Porozumienia rodzicielskiego oraz zapewnić Dziecku właściwe warunki mieszkaniowe. § 7 Postanowienia końcowe 1. Porozumienie rodzicielskie sporządzono w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednej dla każdej ze Stron oraz dla sądu. 2. Zmiana Porozumienia rodzicielskiego wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. 3. Rodzice zobowiązują się do rozwiązywania problemów wynikających z przyjętych w Porozumieniu rodzicielskim ustaleń na drodze dyskusji z poszanowaniem równości praw obu Stron oraz w miarę możliwości uwzględniając rozsądne życzenia Dziecka, a jeśli nie przyniesie to rezultatu – na drodze mediacji prowadzonej przez bezstronną osobę, a w ostateczności na drodze sądowej przez złożenie wniosku o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach Dziecka. .................... ....................... * wzór stanowi zmodyfikowaną wersję ogólnodostępnego wzoru autorstwa Aleksandry Partyk oraz Aleksandry Cempury, LEX. dr Daniela Wybrańczyk, prawnik, mediator Rodzice i nauczyciele spisują kontrakty, które mają podpisać dzieci. Płacą za mycie naczyń, wynoszenie śmieci czy też odrabianie z najpopularniejszych metod wychowawczych w ostatnim czasie staje się podpisywanie z dzieckiem lub uczniem kontraktu. Najczęściej zawarte są w nim obowiązki oraz to, co pociecha może zyskać, wykonując porozumienie– Z synem mamy podpisane takie porozumienie – mówi Małgorzata Urbaniak, mama 9-letniego Krystiana. – Zapisaliśmy, ile razy w tygodniu ma on myć lub wycierać naczynia, sprzątać pokój czy też wynosić śmieci. W zamian syn może w określonym czasie oglądać telewizję lub grać na konsoli. Czytaj także:Holenderska szkoła demokratyczna bez ocen i planu lekcji wzorem dla oświaty z Poznania? – Jeśli się nie wywiąże ze swoich obowiązków, to skracamy czas przeznaczony na jego przyjemności – dodaje Małgorzata Urbaniak. I tak za jedną wpadkę z myciem naczyń w sobotę o pół godziny wcześniej musi wyłączyć telewizor. Jego mama uważa, że takie rozwiązanie doskonale się sprawdza.– Kontrakt podpisaliśmy na początku sierpnia, po powrocie z wakacji, i jak do tej pory Krystian tylko raz zawiódł – uważa jego Magdaleny Michalak, psychologa dziecięcego, takie rozwiązania mogą być doskonałą metodą wspomagającą wychowanie dzieci. Jednak pod kilkoma warunkami. – Pierwszym z nich jest to, że do zapisów muszą stosować się zarówno dzieci, jak też ich rodzice – wyjaśnia. – Jeśli opiekunowie będą się wymigiwać od tego, co zostało zapisane, to dzieci zaczną robić to samo – uważa Magdalena Michalak. Dodaje, że najlepiej , by zapisy były wcześniej wspólnie ustalone. To pozwoli na wzmocnienie więzi pomiędzy pokoleniami, a jednocześnie spowoduje, że najmłodsi poczują większą odpowiedzialność za to, co robi się w za pieniądzeInni rodzice uważają, że najlepszą motywacją dla ich dzieci są finanse. Płacą za wykonanie różnych prac domowych. Wprowadzane są stałe opłaty np.: zmywanie naczyń 25 groszy, wynoszenie śmieci – 20 groszy. – W ten sposób dziecko uczy się, że w życiu trzeba zarabiać, iż nic nie ma za darmo, a jednocześnie obowiązkowości – stwierdza Karolina Kaczmarek. Dla dwojga swoich dzieci przygotowała cennik oraz zakres obowiązków, za które psycholog dziecięcy niezbyt pochwala takie działanie. – Może to prowadzić do tego, że dziecko zatraci swoje współczucie dla otoczenia, altruizm. Z takiej formy wypełniania domowego kontraktu zrezygnowali Anna i Michał Czubowie z Kostrzyna. Jednak nie z powodów wychowawczych, ale przez ingerencję... dziadków. – Chcieliśmy, by dzieci nauczyły się oszczędzania, nam pomagały, a pieniądze miały jedynie w tym pomóc – wyjaśnia Michał Czub. Okazało się jednak, że dzieci nie chciały już drobnych sum, gdyż dziadek przy każdej wizycie dawał im po 100 lub 200 złotych.– Na nic zdały się nasze tłumaczenia, że w ten sposób niszczy nasz sposób wychowania dzieci – wspomina ojciec. – Dzieciaki nie chciały potem już nic robić za drobniaki, bo dziadek im dawał duże kwoty – mówi Michał na stopnieRównież w wielu szkołach stosuje się pewien rodzaj kontraktów z uczniami. Nauczyciele na początku roku przygotowują kryteria ogólne. Mówią one o tym, co należy zrobić, by otrzymać określoną ocenę. Najczęściej „dobrą” oraz warunki zdobycia lepszej.– Podczas pierwszej lekcji prezentuję uczniom, czego od nich oczekuję – wyjaśnia Patryk Strzelczyk, katecheta z Poznania. – Zasady są spisane i zawsze można do nich zajrzeć. Tak, by nie było żadnych nieporozumień. Uczniowie wiedzą, co w ciągu półrocza muszą zrobić, by otrzymać wymarzoną więcej szkół stosuje takie zasady, kontrakty również w przypadku ocen za zachowanie. – Każdy wie, czego od niego się oczekuje i jaka nagroda za to jest przewidziana – dodaje katecheta.– Rodzice, nauczyciele chcą mieć uporządkowany świat – wyjaśnia Magdalena Michalak, psycholog dziecięcy. – Właśnie kontrakty, które tworzą da swoich podopiecznych mają spowodować, że będzie się im wydawało, że mają wszystko pod kontrolą. Dlatego coraz chętniej dorośli tworzą spisy obowiązków i nagród lub kar. Wydaje się im, że dzięki nim łatwiej będzie wychować dzieci. Autor: Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieliOpublikowano: 5 października 2020 roku. dr Anna Budzińska Kontrakt jest umową pomiędzy uczniem a terapeutą, która musi zostać zawarta tuż przed wykonaniem danej czynności lub zadania. Kontrakt behawioralny jasno określa, co dziecko musi zrobić, aby otrzymać wybraną nagrodę (Budzińska i Wójcik, 2010). Zauważ, że w codziennym życiu nauczyciele i rodzice często zawierają umowę z dzieckiem, mówiąc, że kiedy posprząta zabawki, będzie mogło obejrzeć bajkę, a gdy odrobi pracę domową, będzie mogło wyjść na rower. Jest to naturalny sposób, w jaki dorośli przekazują swoje oczekiwania i określają zasady otrzymania nagrody. Takie zależności trudno objaśnić dzieciom z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W tym celu stosuje się właśnie kontrakty behawioralne. Aby ułatwić dziecku zrozumienie treści kontraktu, jednocześnie z ustnym objaśnieniem prezentuje się formę graficzną. W kontrakcie należy sprecyzować dwie rzeczy, a mianowicie zachowanie i wzmocnienia. Zachowanie musi zostać opisane i przedstawione w taki sposób, aby dziecko wiedziało, jakie są oczekiwania osoby umawiającej się z nim – aby zrozumiało, co ma zrobić, by otrzymać nagrodę. Sposób ustnego objaśnienia zachowania i rodzaj graficznej prezentacji zależą od poziomu funkcjonowania dziecka. Inaczej będzie wyglądał kontrakt dla ucznia, który dopiero się zapoznaje z tą formą nagradzania, a inaczej dla takiego, który dobrze rozumie polecenia i umie czytać. Kontrakty behawioralne mogą być wprowadzane niezależnie od żetonowego systemu wzmocnień. Często są wykorzystywane w sytuacjach, w których stosowanie żetonów jest trudne lub wręcz niemożliwe. Jak wygląda kontrakt behawioralny? Na wierzchniej stronie kontraktu znajduje się opis lub inne graficzne przedstawienie uczonego zachowania, a pod nim rzep, do którego dziecko przyczepia wybrane zdjęcie nagrody lub jej nazwę (zob. fotografia 22). Pamiętaj, by w kontrakcie używać pozytywnych sformułowań, które jasno określają właściwe zachowanie. Nie pisz więc: „Nie krzyczę”, tylko: „ Jestem cicho”. Fotografia 22 Na spodniej stronie kontraktu mogą znajdować się małe symbole nagród, gdyż – jak już wspominałam – drugim niezbędnym elementem kontraktu behawioralnego są wzmocnienia. Oprócz umówienia się ustnie na jakąś nagrodę musimy ją przedstawić w formie graficznej, na przykład używając małego zdjęcia lub napisu (zob. fotografia 23). Fotografia 23 Do wzmacniania pożądanego zachowania opisanego w kontrakcie należy wykorzystywać nagrody z ustalonej wcześniej listy wzmocnień. Mogą to być te same nagrody, które stosujemy przy żetonowym systemie wzmocnień, korzystając z tablicy wyboru nagród. Podczas kształtowania zachowań za pomocą kontraktów behawioralnych można też używać nagród zarezerwowanych tylko do wzmacniania danego zachowania. Przy użyciu kontraktu możemy na przykład uczyć zachowań, które są dla dziecka szczególnie trudne, choćby korzystania z toalety (zob. fotografia 24). W takim przypadku warto zastosować wyjątkowo atrakcyjne nagrody, które będą wykorzystywane do kształtowania tylko tej umiejętności. Za skorzystanie z toalety możemy podać dziecku ulubione chrupki, zarezerwowane wyłącznie na tę sytuację. Ważne, by dziecko nie mogło ich dostać podczas wykonywania innych zadań w ciągu dnia ani też w czasie wolnym od nauki. Fotografia 24 Jak wprowadzać kontrakt behawioralny? Kiedy wybierzesz zachowanie docelowe, które ma być kształtowane za pomocą tej metody, i przedstawisz je w formie graficznej, a z drugiej strony kontraktu za pomocą rzepów przyczepisz małe zdjęcia lub nazwy nagród, przed rozpoczęciem zadania podchodzisz do dziecka i mówisz na przykład: „Kubusiu, zobacz, jak ładnie pokolorujesz ” – tu przerywasz i pokazujesz symbol rysowania na kontrakcie. Następnie, pokazując dziecku zdjęcia nagród z drugiej strony kontraktu, mówisz: „Co będziesz wtedy chciał w nagrodę?” (zob. fotografia 25). Fotografia 25 Jeśli to konieczne, podpowiadasz manualnie dziecku, by wybrało zdjęcie nagrody i przyczepiło je na wierzchniej stronie kontraktu, po czym entuzjastycznie chwalisz dokonanie wyboru, po czym przechodzisz do zadania. Kontrakt powinien zostać odłożony na stolik, w zasięgu wzroku dziecka. W razie konieczności stosujesz podpowiedź manualną także w trakcie realizacji samego zadania. Po jego zakończeniu również manualnie podpowiadasz dziecku, by patrząc na ciebie, podało omówiony wcześniej kontrakt. Odbierasz kontrakt od dziecka i chwalisz konkretne zachowanie: „Pięknie pokolorowałeś”, jednocześnie pokazując graficzne symbole rysowania. Następnie dodajesz: „W nagrodę możesz pobawić się autem”, wskazując symbol samochodu (zob. fotografia 26). Potem podajesz dziecku wybraną zabawkę. Fotografia 26 Pamiętaj! Po prawidłowym wykonaniu przez dziecko zadania i odczytaniu kontraktu dziecko musi mieć szybki dostęp do wzmocnienia. Oczywiście wszystko to są przykłady. Rodzaj zapisu na kontrakcie i to, od czego zaczniesz wprowadzanie pierwszego kontraktu, zależą od poziomu funkcjonowania danego dziecka oraz od jego indywidualnych potrzeb. Od jakich zadań najlepiej zacząć, wprowadzając pierwszy kontrakt behawioralny? Powinny to być zadania proste, krótkie i już wcześniej opanowane przez dziecko. Początkowo celem nie jest uczenie zachowań deficytowych, tylko zrozumienie samej zasady działania kontraktu behawioralnego. Zależy nam na tym, by dziecko połączyło kontrakt z czymś nietrudnym i przyjemnym, więc nagrodę musimy podać szybko po wspólnym omówieniu tegoż kontraktu. Właśnie dlatego samo zadanie musi być naprawdę bardzo krótkie. Dzięki temu dziecko zrozumie zasadę działania kontraktu behawioralnego i odniesie sukces. Na początek wprowadź kontrakt behawioralny podczas terapii indywidualnej. Gdy dziecko będzie robiło postępy, wówczas możesz stopniowo wydłużać czas trwania zadania, przechodzić do nowych, coraz trudniejszych ćwiczeń oraz wprowadzać kontrakt podczas różnych innych zajęć zarówno indywidualnych, jak i w grupie rówieśniczej. Kontrakt behawioralny może być stosowany do nagradzania różnych zachowań, bez względu na to, jakiej techniki uczenia używasz do ich kształtowania. Za jego pomocą można na przykład rozwijać umiejętność słuchania tekstu czytanego przez nauczyciela. W takiej sytuacji nauczyciel przed rozpoczęciem zadania pokazuje dziecku przygotowany wcześniej kontrakt w formie pisemnej i obrazkowej oraz mówi: „Kubusiu, jeśli będziesz pięknie słuchał historyjki [tu może przerwać i pokazać symbol książki], to co chciałbyś dostać w nagrodę (w tym momencie pokazuje symbole nagród z drugiej strony kontraktu)”? Dziecko wybiera zdjęcie nagrody oraz przyczepia je na pierwszej stronie kontraktu pod opisem i graficznym obrazem zadania. Nauczyciel może skomentować wybór: „Jeśli będziesz pięknie słuchał, to będziesz mógł poskakać na trampolinie”. Następnie przechodzi do zadania, czyli kładzie kontrakt w miejscu widocznym dla dziecka i przez bardzo krótki czas czyta historyjkę. Jeżeli dziecko ładnie siedziało i nie wstawało z dywanu, to natychmiast po zakończeniu czytania nauczyciel powinien wziąć kontrakt do ręki i entuzjastycznie udzielić pochwały konkretnego zachowania, mówiąc na przykład: „Pięknie słuchałeś historyjki”, wskazując jednocześnie symbol czynności. Następnie powinien szybko dodać, wskazując zdjęcie nagrody: „I teraz będzie w nagrodę trampolina”. W tym momencie dziecko może się pobawić. Pamiętaj! Nagrodę należy dostarczyć natychmiast po wypełnieniu zasad określonych w kontrakcie behawioralnym. W miarę jak dziecko robi postępy, stopniowo wydłużamy czas trwania zadania – w powyższym przykładzie jest nim właściwe słuchanie historyjki. Z czasem takie kontrakty mogą być stosowane na podobnych zajęciach w małej grupie, a potem podczas zajęć w przedszkolu i na lekcji w szkole. Kontrakty można również wykorzystywać do rozwijania umiejętności samoobsługowych, takich jak sprzątanie zabawek. W takim przypadku, podobnie jak w poprzednim przykładzie, zacznij od bardzo krótkiego zadania. Na początek wybierz na przykład odłożenie trzech zabawek na półkę. Możesz zamodelować właściwą reakcję, czyli pokazać dziecku, jak ma wykonać zadanie. Następnie odczytaj kontrakt: „Jeśli ładnie posprzątasz, to co byś chciał w nagrodę?” i pozwól dziecku wybrać nagrodę ze zdjęć przyczepionych z drugiej strony kontraktu. Gdy uczeń wykona polecenie poprawnie, wówczas pokaż mu kontrakt i powiedz: „Fantastycznie posprzątałeś zabawki i dostaniesz w nagrodę…” – wskazując wybrane wcześniej zdjęcie. Kolejnym etapem tego ćwiczenia może być na przykład zwiększenie liczby zabawek, które dziecko ma poukładać na półkach. Co zrobić, jeśli mimo zastosowania podpowiedzi i przypomnienia zasad zawartych w kontrakcie dziecko nie zachowuje się zgodnie z umową? Odpowiedź jest jedna: w takiej sytuacji dziecko nie może otrzymać nagrody. Trzeba jak najszybciej stworzyć ponowną sytuację uczenia, zmniejszając stopień trudności, skracając czas trwania zadania. Ponowne uczenie należy przeprowadzić w taki sposób, by dziecko jak najszybciej odniosło sukces. Pamiętaj, że kontrakty behawioralne można wykorzystać do rozwijania wielu sfer deficytowych. Za ich pomocą można kształtować rozumienie mowy, mowę czynną, naśladowanie, samodzielność i zachowania społeczne. Ten sposób wzmacniania jest szczególnie przydatny podczas zajęć grupowych w przedszkolu lub w szkole oraz w różnych codziennych sytuacjach. W następnym rozdziale przedstawię kilka ogólnych wskazówek, o których należy pamiętać, jeśli działania terapeutyczne mają przynieść pożądane rezultaty. Na rezultaty prowadzonej terapii wpływa bowiem nie tylko wybór nagród, ale również sposób ich weryfikacji i podawania. Autor: Anna Budzińska – doktor psychologii, terapeuta, superwizor, dyrektor Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka w Gdańsku Fragment książki dr Anny Budzińskiej Skuteczna terapia dziecka z autyzmem. Praktyczny poradnik dla terapeutów i rodziców, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2020 Umowa przybiera wówczas formę kontraktu, wspólnie wypracowanego przez dziecko, bądź grupę dzieci oraz terapeutę. Jest ona spisem zasad obowiązujących na wszystkich zajęciach, a także poza nimi. Wszystkie wyszczególnione reguły zarówno dzieci, jak i pedagog, przyjmują jako zapewnienie owocnej pracy, dobrej zabawy i mile spędzonego czasu. Co warto zawrzeć w kontrakcie 1. Imiona i nazwiska uczestników terapii; 2. Zobowiązania terapeuty do: realizowania wskazań zawartych w opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w sposób ciekawy, również zabawowy, zadawania pracy domowej oraz udzielania porad, co do jej wykonania, wskazywania materiałów do wykorzystania na zajęciach, dostarczania informacji o innych przydatnych środkach dla osób dyslektycznych (wydawnictwa, programy komputerowe, strony internetowe, różnorodne pomoce dydaktyczne itp.), wspierania dzieci w kontaktach z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, przypominania o obowiązku aktualizacji opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz o innych formalnościach, spotykania się z rodzicami dzieci, utrzymywania stałego kontaktu z wychowawcą, nauczycielami przedmiotowymi, opracowywania z nimi planu pokonywania trudności dzieci na lekcjach, niesienia dzieciom różnorodnej pomocy specjalistycznej, wspierania dzieci w sytuacjach trudnych, zachowania tajemnicy zawodowej i grupowej, bycia wyrozumiałym wobec trudności dzieci, motywowania dzieci do systematycznej pracy, zauważania sukcesów dzieci, udzielania im pochwał oraz nagród, ukazywania mocnych stron dzieci, okazywania dzieciom szacunku, bycia tolerancyjnym, szczerym, przyjaznym. 3. Zobowiązania dziecka (dzieci) do: realizowania wskazań zawartych w opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, uczestnictwa we wszystkich prowadzonych zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, systematycznej pracy domowej, według wskazań terapeuty, gromadzenia materiałów pracy na zajęciach i w domu, przedstawienia ich przy kolejnej wizycie w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, rzetelnego uczestnictwa w badaniach wyznaczonych przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, zaangażowania w pracę i zabawę na zajęciach i w domu, proszenia innych o pomoc w sytuacjach trudnych, niesienia innym pomocy (ale nie wyręczania innych w wykonywaniu zadań), zwracania się do innych w przyjemny dla nich sposób (po imieniu, bądź ulubionym przydomku itp.), zachowania tajemnicy grupowej, okazywania innym szacunku, bycia tolerancyjnym, szczerym, przyjaznym. 4. Własnoręczne podpisy wszystkich uczestników terapii. Faktyczna realizacja wszystkich zapisanych punktów kontraktu zapewnia uczestnikom zajęć poczucie bezpieczeństwa – bazową potrzebę terapeutyczną. Koniecznym jest więc, przyjęcie przez dzieci zatwierdzonego wspólnie kontraktu jako wielce dla nich ważnego i niepodważalnego. Zobacz także: Oferta Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej Praca logopedy to nie tylko czas spędzony z dzieckiem/dorosłym podczas ćwiczeń. Żeby jednostka terapeutyczna mogła się odbyć potrzebny jest czas: – na programowanie terapii,– na analizowanie postępów,– na decydowanie, co teraz trzeba zrobić,– na przygotowanie pomocy, materiałów, wyrazów itp. dla każdego innych, osobnych, dopasowanych. Ten czas wliczony jest w cenę jednostki terapeutycznej. Żeby to wszystko zrobić trzeba mieć wiedzę zdobytą na studiach, kursach, warsztatach i szkoleniach – wszystko płatne z kieszeni logopedy. Trzeba mieć też pasję 😉 i serce 😉 W mojej Pracowni każdy rodzic otrzymuje kontrakt – do przeczytania do domu i podpisania (jeśli się zgadza).Kontrakt jednoznacznie opisuje na jakich warunkach odbywa się terapia w mojej przed zajęciami wysyłam do rodziców sms-a z przypomnieniem o zajęciach i prośbą o potwierdzenie. Resztę opisuje kontrakt. Długo pracowałam bez kontraktów, ale gdy rodzice zapominali odwołać zajęcia z odpowiednim wyprzedzeniem, (by można było ten czas wykorzystać do pomocy innemu dziecku) – dojrzałam do razem – ja wkładam w zajęcia swój czas, pasję, wiedzę i zangażowanie, doświadczenie, rodzice dostają na piśmie zasady korzystania z moich zajęć. U mnie to w przedszkolu – w którym prowadziłam prywatne zajęcia, działa w Pracowni. Jeśli chcesz zainspirować się moim kontraktem do stworzenia własnego możesz go zakupić tutaj. “Czas poświęcony na przygotowanie zajęć, które się nie odbędą jest zmarnowanym czasem.” Nie marnuj czasu ;-). W komentarzach zobaczysz jak wielu z nas potrzebuje jasnych, konkretnych reguł współpracy. Do niedawna rozdawałam go za darmo, ale od dziś jest w sprzedaży za symboliczną kwotę – niewspółmierną do pieniędzy straconych w oczekiwaniu na rodzica, który nie odwołał zajęć.

kontrakt rodzica z dzieckiem wzór